Năng lượng tái tạo là gì?
Năng lượng tái tạo là dạng năng lượng được tạo ra từ các nguồn được hình thành liên tục và gần như vô hạn gồm: Mặt trời, thủy triều, gió, mưa… Được xem như nguồn năng lượng sạch hoàn toàn hay năng lượng tái sinh, trái ngược hoàn toàn với năng lượng hóa thạch.
Năng lượng tái tạo là năng lượng tự nhiên mà nguồn cung cấp không hạn chế. Năng lượng tái tạo khác với các nguồn năng lượng hữu hạn, bị giảm dần và cạn kiệt cùng với quá trình khai thác và sử dụng của con người, cần phải có những điều kiện tự nhiên và khoảng thời gian vô cùng dài để tọa ra. Các nguồn năng lượng không tái tạo như than đá hay dầu mỏ. Các nguồn năng lượng hạt nhân do con người tổng hợp và tạo ra không thuộc loại năng lượng tái tạo.
Ưu điểm của năng lượng tái tạo
- Không gây ra ô nhiễm môi trường như các nguồn năng lượng không tái tạo, chẳng hạn như khí thải và chất thải hóa học.
- Tài nguyên được tái tạo và bền vững, do đó không gây áp lực lên các nguồn tài nguyên thiên nhiên như than đá, dầu mỏ và khí đốt.
- Giá thành thấp hơn so với các nguồn năng lượng không tái tạo, đặc biệt là khi các công nghệ sản xuất và lắp đặt được cải tiến.
Tổng thể, năng lượng tái tạo là một giải pháp thay thế tiềm năng cho các nguồn năng lượng không tái tạo, giúp bảo vệ môi trường và đảm bảo tính bền vững của tài nguyên thiên nhiên.
Năng lượng không tái tạo là gì?
Năng lượng không tái tạo là dạng năng lượng được tạo ra từ những nguồn tài nguyên thiên nhiên tái tạo rất chậm hoặc không thể tái tạo được như: Dầu mỏ, khí đốt, than đá. Sau một thời gian khai thác, các nguồn này sẽ bị cạn kiệt dần.
Năng lượng không tái tạo
Những vấn đề của năng lượng không tái tạo
- Gây ra ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, chẳng hạn như khí thải và chất thải hóa học.
- Tài nguyên không được tái tạo và có nguy cơ cạn kiệt nhanh chóng, gây áp lực lên các nguồn tài nguyên thiên nhiên.
- Giá thành đắt hơn so với các nguồn năng lượng tái tạo.
- Các nước phụ thuộc vào các nguồn năng lượng không tái tạo có thể bị ảnh hưởng bởi sự biến động giá cả hoặc thậm chí gặp khó khăn trong việc tìm nguồn cung cấp.
Tổng thể, sử dụng năng lượng không tái tạo là không bền vững và có thể gây hại cho môi trường và tài nguyên thiên nhiên. Việc sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo là một giải pháp tiềm năng để giảm thiểu những vấn đề này và đảm bảo sự bền vững cho các nguồn tài nguyên năng lượng.
Cách phân biệt năng lượng tái tạo và năng lượng không tái tạo.
Giữa năng lượng tái tạo và không tái tạo có một số điểm khác biệt. Hãy cùng tìm hiểu về sự khác biệt thông qua một số khía cạnh sau:
Về tầm nhìn ngắn hạn, dài hạn
Vì được khai thác, sử dụng trong quá trình sản xuất mà không cân nhắc tới tác động dài hạn đến tài nguyên, môi trường nên năng lượng không tái tạo sẽ có tầm nhìn ngắn hạn hơn. Trái lại, năng lượng tái tạo lại có tầm nhìn dài hạn với mục đích bảo vệ tài nguyên, môi trường cho tương lai.
Sự bền vững và các tác động môi trường
Việc sử dụng năng lượng không tái tạo sẽ gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường. Điển hình là ô nhiễm nước, đất, không khí. Trong khi đó, sử dụng năng lượng tái tạo giúp bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, giảm thiểu các tác động đến môi trường. Năng lượng tái tạo cũng là giải pháp bền vững vì chúng có khả năng tái tạo, không làm cạn kiệt tài nguyên.
Về khả năng tái tạo
Nguồn năng lượng không tái tạo được khai thác từ tài nguyên thiên nhiên có giới hạn, không có khả năng tái tạo hoặc tốc độ tái tạo rất chậm. Ngược lại, nguồn năng lượng tái tạo có khả năng tái tạo được, không gây cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên.
Các dạng năng lượng tái tạo và năng lượng không tái tạo.
Năng lượng tái tạo.
Mặc dù còn khá mới nhưng năng lượng tái tạo đang có xu hướng toàn cầu, đóng vai trò quan trọng trong tương lai. Các dạng năng lượng tái tạo có thể kể đến như:
- Năng lượng mặt trời: Đây là nguồn năng lượng sạch phổ biến nhất. Từ nguồn năng lượng mặt trời, con người có thể khai thác nhiều công nghệ hiện đại như: Quang điện, quang hợp nhân tạo, sưởi ấm…
- Năng lượng gió: Tương tự như năng lượng mặt trời, nguồn năng lượng gió đóng vai trò không kém phần quan trọng. Năng lượng gió được tạo ra từ sức gió thông qua các tuabin. Các tuabin gió thường có quy mô lớn, công suất dao động từ 600kW đến 9MW. Tốc độ gió tăng sẽ làm nguồn điện tăng theo giúp tuabin gió đạt được công suất tối đa.
- Năng lượng sinh học: Còn được gọi với các tên khác là năng lượng sinh khối. Năng lượng sinh học có nguồn gốc từ sinh vật sống có thể sử dụng trực tiếp hoặc gián tiếp bằng việc đốt cháy để tạo ra nhiệt. Hiện nay, việc sử dụng năng lượng sinh học từ thực vật đã tạo ra lượng khí CO2 lớn, gây ảnh hưởng xấu đến môi trường. Vì thế mà năng lượng sinh học gần như không được coi là nguồn năng lượng sạch hoàn toàn như trước.
- Năng lượng địa nhiệt: Loại năng lượng này được sinh ra từ sự hình thành ban đầu của Trái Đất cùng sự phân rã phóng xạ ở các khoáng chất. Tại những khu vực có độ dốc địa nhiệt đủ cao có thể được sử dụng để khai thác, sản xuất điện. Công nghệ khai thác địa nhiệt vẫn còn gặp nhiều hạn chế, những vấn đề về kỹ thuật cũng làm giảm bớt các lợi ích của năng lượng địa nhiệt mang lại.
- Năng lượng thủy triều: Là dạng năng lượng sạch hoàn toàn, con người đã tận dụng thủy triều để tạo ra điện dựa theo sự chuyển đổi năng lượng. Việc sử dụng năng lượng thủy triều vẫn còn hạn chế vì chi phí đầu tư tốn kém. Đồng thời cũng chỉ áp dụng ở những nơi thủy triều đủ cao hoặc nơi có tốc độ dòng chảy lớn.
- Năng lượng chất thải rắn: Việc tái chế rác thải hữu cơ thành năng lượng là giải pháp cần thiết trong thời đại hiện nay. Sự ra đời của nguồn năng lượng chất thải rắn không chỉ đem đến nguồn năng lượng sạch mà còn giảm khí thải nhà kính, xử lý hiệu quả nguồn rác thải. Tuy nhiên, việc xử lý rác thải ở những quốc gia đang phát triển vẫn còn gặp hạn chế vì thiếu vốn đầu tư, công nghệ.
- Pin nhiên liệu hydro, nhiên liệu đốt hydrogen: Nhiên liệu hydrogen hiện được sử dụng trong pin nhiên liệu hydro, đem đến nguồn năng lượng cho động cơ điện tựa như pin lưu trữ điện. Nguồn nhiên liệu được ứng dụng cho những loại xe chạy bằng hơi nước.
Năng lượng không tái tạo.
Năng lượng không tái tại thường được sử dụng nhiều hơn năng lượng tái tạo, phổ biến hiện tại:
- Dầu mỏ: Được sử dụng trong việc sản xuất nhiên liệu cho các phương tiện di chuyển, sản xuất các sản phẩm dầu mỏ như dầu diesel, nhựa đường.
- Than đá: Được sử dụng để cung cấp nhiệt cho ngành công nghiệp, sản xuất ra năng lượng điện.
- Khí đốt: Áp dụng vào việc sản xuất điện, sản xuất nhiên liệu cho phương tiện di chuyển và các ngành công nghiệp.
Lợi ịch của năng lượng tái tạo và năng lượng không tái tạo.
- Bảo vệ môi trường, giảm phát thải các bon: Năng lượng tái tạo không tạo ra khí thải carbon dioxide (CO2) và các chất gây ra hiện tượng hiệu ứng khí nhà kính. Khi chuyển sang sử dụng năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời, gió… sẽ giảm lượng khí thải có hại cho môi trường, giảm ô nhiễm môi trường và bảo vệ thiên nhiên, nguồn không khí, nguồn nước, bảo vệ môi trường sống của con người
- Phát triển kinh tế, xã hội: Phát triển ngành công nghiệp năng lượng tái tạo sẽ tạo ra nhiều việc làm thúc đẩy phát triển kinh tế. Đầu tư cho phát triển năng lượng tái tạo sẽ mang lại hiệu quả cao trong sản xuất, kinh doanh, phát triển các lĩnh vực liên quan đến phát triển kinh tế xanh, công nghệ xanh. Từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội, bảo vệ môi trường và hướng đến phát triển bền vững.
- Góp phần vào an ninh năng lượng: Sử dụng nhiều loại năng lượng tái tạo khác nhau như năng lượng mặt trời, gió, thủy điện, sinh khối giúp tạo ra sự đa dạng trong nguồn cung cấp năng lượng. Từ đó giúp giảm rủi ro trong vấn đề an ninh năng lượng, kiểm soát được nguồn năng lượng cung cấp trong sản xuất, đời sống.
- Thúc đẩy đổi mới công nghệ: Năng lượng tái tạo không ngừng phát triển và yêu cầu sự đổi mới công nghệ. Để nâng cao hiệu suất và ứng dụng hiệu quả các nguồn năng lượng tái tạo cần đầu tư vào phát triển công nghệ trong sản xuất năng lượng tái tạo. Từ đó tận dụng được tối đa các nguồn năng lượng tái tạo và giúp thúc đẩy sự tiến bộ của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Nhìn chung năng lượng tái tạo có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển bền vững. Giảm tiêu thụ nguồn tài nguyên hóa thạch sẽ giảm khí thải các bon, giảm ô nhiễm và đóng góp vào an ninh năng lượng, tạo việc làm cho xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế và đổi mới công nghệ. Phát triển năng lượng tái tạo sẽ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực tới môi trường, phát triển theo hướng bền vững trong tương lai.
Xu hướng sử dụng năng lượng xanh trong tương lai.
Trong những năm gần đây các cam kết về thương mại, công nghiệp và tổ chức (C&I) đối với nguồn điện sạch và tính bền vững đã có sự tăng trưởng đáng kể. Do đó, thị trường điện đã sẵn sàng thích ứng để có thể phục vụ nhóm người mua năng lượng ngày càng tăng này. Tất cả những người mua điện tái tạo – tiện ích, chủ nhà và người mua C&I – hiện có 4 cách thông dụng để có được nguồn điện này:
Các chính sách và quy định của chính phủ
Chính phủ có thể áp dụng các chính sách khuyến khích sử dụng năng lượng tái tạo, chẳng hạn như khuyến khích đầu tư vào các dự án năng lượng tái tạo, đưa ra các mức thuế ưu đãi cho các doanh nghiệp đầu tư vào năng lượng tái tạo và tăng cường quản lý và giám sát các hoạt động khai thác năng lượng không tái tạo.
Các chương trình khuyến khích đầu tư vào năng lượng tái tạo
Các chương trình khuyến khích đầu tư vào năng lượng tái tạo có thể bao gồm các khoản hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp đầu tư vào năng lượng tái tạo, các chương trình tài trợ nghiên cứu và phát triển công nghệ năng lượng tái tạo và các chương trình đào tạo và giáo dục về năng lượng tái tạo.
