Kiểm kê khí nhà kính: Đừng đầu tư phần mềm khi có lựa chọn tốt hơn

Kiểm kê khí nhà kính là gì?

Kiểm kê khí nhà kính (GHG Inventory) là quá trình thu thập, đo lường và báo cáo lượng phát thải khí nhà kính (GHG) từ các hoạt động của doanh nghiệp, tổ chức hoặc quốc gia trong một khoảng thời gian cụ thể, thường là một năm. Các khí nhà kính chủ yếu bao gồm carbon dioxide (CO₂), methane (CH₄), nitrous oxide (N₂O), và các khí fluorinated (HFCs, PFCs, SF₆).

Nội dung bài viết

Theo quy định tại Nghị định số 06/2022/NĐ-CP của Chính phủ Việt Nam, kiểm kê khí nhà kính được định nghĩa như sau: “Kiểm kê khí nhà kính là hoạt động thu thập thông tin, số liệu về các nguồn phát thải khí nhà kính, tính toán lượng phát thải khí nhà kính, hấp thụ khí nhà kính trong một phạm vi xác định và trong một năm cụ thể theo phương pháp và quy trình do cơ quan có thẩm quyền ban hành”.

Ý nghĩa và mục đích của kiểm kê khí nhà kính

Kiểm kê khí nhà kính có nhiều ý nghĩa quan trọng:

Quản lý phát thải: Giúp các tổ chức và chính phủ theo dõi và quản lý lượng khí thải GHG để đạt được các mục tiêu phát triển bền vững và giảm thiểu biến đổi khí hậu.
Tuân thủ quy định pháp luật: Nhiều quốc gia yêu cầu các doanh nghiệp thực hiện kiểm kê khí nhà kính để tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường.
Cải thiện hình ảnh doanh nghiệp: Thực hiện kiểm kê giúp doanh nghiệp nâng cao uy tín và khả năng cạnh tranh trên thị trường, đồng thời đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng về sản phẩm bền vững.
Tham gia thị trường carbon: Kiểm kê khí nhà kính là điều kiện cần thiết để tham gia vào các thị trường tín chỉ carbon, nơi doanh nghiệp có thể mua bán tín chỉ carbon dựa trên lượng phát thải của mình.

Cách thực hiện kiểm kê khí nhà kính

Quy trình thực hiện kiểm kê khí nhà kính tại Việt Nam thường bao gồm các bước sau:

Xác định ranh giới hoạt động: Định rõ phạm vi hoạt động của cơ sở hoặc tổ chức để xác định nguồn phát thải.
Lựa chọn hệ số phát thải: Chọn hệ số phát thải phù hợp với từng nguồn phát thải dựa trên danh mục do Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố.
Thu thập dữ liệu hoạt động: Thu thập thông tin về mức tiêu thụ năng lượng, nhiên liệu và các nguồn phát thải khác.
Tính toán lượng phát thải: Sử dụng dữ liệu đã thu thập cùng với hệ số phát thải để tính toán tổng lượng phát thải GHG.
Kiểm soát chất lượng: Đảm bảo rằng quy trình kiểm kê được thực hiện chính xác và nhất quán qua việc áp dụng các tiêu chuẩn chất lượng.
Báo cáo kết quả: Lập báo cáo kiểm kê theo mẫu quy định và gửi đến cơ quan có thẩm quyền.

Kiểm kê khí nhà kính trong ngành khách sạn

Ngành khách sạn cũng cần thực hiện kiểm kê khí nhà kính để đánh giá tác động môi trường của hoạt động kinh doanh. Việc này giúp quản lý năng lượng hiệu quả hơn, giảm thiểu chi phí vận hành và cải thiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp. Các khách sạn có thể áp dụng các biện pháp tiết kiệm năng lượng, sử dụng nguồn năng lượng tái tạo, và thực hiện các chương trình giảm thiểu chất thải để cải thiện kết quả kiểm kê

Các phần mềm kiểm kê khí nhà kính phổ biến

Trong lĩnh vực kiểm kê khí nhà kính, nhiều phần mềm đã được phát triển để hỗ trợ doanh nghiệp và tổ chức trong việc theo dõi, tính toán và báo cáo lượng khí thải. Dưới đây là một số phần mềm kiểm kê khí nhà kính phổ biến:

GHG Protocol Tool: Đây là công cụ được phát triển bởi tổ chức GHG Protocol, cung cấp hướng dẫn chi tiết và phương pháp chuẩn để tính toán và báo cáo lượng khí nhà kính phát thải. GHG Protocol Tool được công nhận rộng rãi và phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế.
SimaPro: Là phần mềm mạnh mẽ trong phân tích vòng đời sản phẩm (LCA), SimaPro cho phép tính toán lượng khí nhà kính phát thải từ các sản phẩm và quy trình. Phần mềm này rất được ưa chuộng bởi các nhà nghiên cứu và chuyên gia môi trường.
Persefoni: Nền tảng kiểm kê và quản lý khí nhà kính trên điện toán đám mây (SaaS), Persefoni giúp các doanh nghiệp lớn đáp ứng yêu cầu công bố khí hậu với độ chính xác cao. Phần mềm này hỗ trợ tích hợp dữ liệu với các hệ thống ERP và có giao diện dễ sử dụng.
Coolset: Đây là nền tảng quản lý khí nhà kính dành cho các công ty vừa và nhỏ, giúp theo dõi và giảm phát thải carbon. Coolset đạt tiêu chuẩn kiểm toán theo các khung tuân thủ mới nhất, đồng thời cung cấp các công cụ phân tích chi tiết.
Mecarbon: Phần mềm trực tuyến này giúp doanh nghiệp số hóa quy trình thu thập, tính toán, quản lý và tạo báo cáo khí thải theo tiêu chuẩn quốc tế. Mecarbon cho phép quản lý dữ liệu tự động và xuất báo cáo theo mẫu quy định.
GaBi: Một phần mềm khác trong lĩnh vực phân tích vòng đời, GaBi cung cấp công cụ tính toán phát thải GHG và cho phép mô hình hóa chuỗi cung ứng để tối ưu hóa lượng phát thải.
Cage Carbon: Phần mềm này hỗ trợ kiểm kê khí nhà kính theo tiêu chuẩn ISO 14064, giúp quản lý dữ liệu carbon và xây dựng lộ trình cắt giảm phát thải. Cage Carbon cung cấp dữ liệu cho nhiều lĩnh vực và tự động cập nhật hệ số phát thải.

Chi phí đầu tư ban đầu của phần mềm kiểm kê khí nhà kính

Chi phí đầu tư ban đầu cho các phần mềm kiểm kê khí nhà kính có thể dao động rất lớn, tùy thuộc vào nhiều yếu tố như quy mô tổ chức, độ phức tạp của hoạt động và tính năng của phần mềm. Dưới đây là một số thông tin cụ thể về chi phí của một số phần mềm phổ biến:

Persefoni: Đây là một nền tảng kiểm kê khí nhà kính trên điện toán đám mây, được thiết kế cho các doanh nghiệp lớn và tổ chức tài chính. Chi phí đầu tư ban đầu cho Persefoni thường cao, có thể từ 45.000 đến 300.000 EUR, chưa bao gồm các chi phí triển khai.
SimaPro: Phần mềm này cũng có chi phí tương đối cao, thường được sử dụng bởi các nhà nghiên cứu và chuyên gia môi trường. Mặc dù không có thông tin cụ thể về giá cả, nhưng SimaPro thường yêu cầu một khoản đầu tư đáng kể để triển khai và duy trì.
Coolset: Phần mềm này có mức giá khởi điểm từ khoảng 4.000 EUR cho mỗi đơn vị sử dụng, nhưng tổng chi phí có thể tăng lên tùy thuộc vào số lượng nguồn phát thải mà doanh nghiệp cần theo dõi.
Mecarbon: Phần mềm này cung cấp nhiều dịch vụ khác nhau, bao gồm dịch vụ kiểm kê trực tiếp và trực tuyến. Chi phí cụ thể không được nêu rõ trong các tài liệu, nhưng thường sẽ phụ thuộc vào quy mô và yêu cầu cụ thể của doanh nghiệp.
EcoCheck: Là một công cụ kiểm kê khí nhà kính tiên phong tại Việt Nam, EcoCheck cung cấp giải pháp toàn diện với chi phí hợp lý hơn so với các phần mềm quốc tế khác, nhưng vẫn cần được xác định rõ ràng dựa trên nhu cầu của doanh nghiệp.

Nhìn chung, chi phí đầu tư ban đầu cho phần mềm kiểm kê khí nhà kính có thể cao, đặc biệt là đối với các phần mềm phục vụ cho các tổ chức lớn hoặc yêu cầu tính năng phức tạp. Tuy nhiên, nhiều phần mềm cũng cung cấp các tùy chọn linh hoạt về giá cả và dịch vụ để phù hợp với ngân sách của từng doanh nghiệp. Do đó, việc lựa chọn phần mềm cần được cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên nhu cầu cụ thể và khả năng tài chính của tổ chức.

Kiểm kê khí nhà kính và tích hợp với báo cáo ESG

Kiểm kê khí nhà kính (GHG Inventory) và báo cáo ESG (Environmental, Social, and Governance) có mối liên hệ chặt chẽ, giúp các doanh nghiệp không chỉ đáp ứng yêu cầu pháp lý mà còn nâng cao trách nhiệm xã hội và bền vững trong hoạt động kinh doanh. Dưới đây là cách mà kiểm kê khí nhà kính có thể tích hợp vào báo cáo ESG.

1. Cung cấp dữ liệu cho báo cáo ESG

Thông tin phát thải: Kiểm kê khí nhà kính cung cấp dữ liệu chi tiết về lượng phát thải khí GHG từ các hoạt động của doanh nghiệp. Những thông tin này rất quan trọng để đánh giá tác động môi trường của doanh nghiệp trong báo cáo ESG.
Đánh giá hiệu suất môi trường: Các số liệu từ kiểm kê khí nhà kính giúp doanh nghiệp xác định được hiệu suất môi trường của mình, từ đó đưa ra các biện pháp cải thiện và giảm thiểu phát thải, điều này được phản ánh trong phần môi trường của báo cáo ESG.

2. Xây dựng chiến lược giảm thiểu phát thải

Lập kế hoạch hành động: Kết quả từ kiểm kê khí nhà kính cho phép doanh nghiệp xây dựng các kế hoạch hành động cụ thể nhằm giảm thiểu phát thải. Những kế hoạch này có thể được trình bày trong báo cáo ESG như một phần của cam kết về bảo vệ môi trường.
Theo dõi tiến trình: Doanh nghiệp có thể sử dụng dữ liệu từ kiểm kê để theo dõi tiến trình thực hiện các mục tiêu giảm phát thải đã đề ra, từ đó cập nhật tình hình trong báo cáo ESG.

>>> Xem thêm: Báo cáo phát triển bền vững ESG của ACB năm 2023.

3. Đáp ứng yêu cầu quy định và tiêu chuẩn quốc tế

Tuân thủ quy định: Việc thực hiện kiểm kê khí nhà kính theo quy định của Nghị định 06/2022/NĐ-CP giúp doanh nghiệp tuân thủ các yêu cầu pháp lý tại Việt Nam. Điều này cũng hỗ trợ trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về báo cáo ESG.
Chứng minh tính minh bạch: Báo cáo kiểm kê khí nhà kính có thể làm bằng chứng cho tính minh bạch và trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc quản lý phát thải, điều này là một yếu tố quan trọng trong báo cáo ESG.

Tích hợp kiểm kê khí nhà kính vào báo cáo ESG không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao trách nhiệm xã hội mà còn củng cố vị thế cạnh tranh trên thị trường toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh ngày càng nhiều yêu cầu về tính bền vững từ phía khách hàng và nhà đầu tư. Việc thực hiện này sẽ tạo ra giá trị lâu dài cho cả doanh nghiệp và cộng đồng.

Kiểm kê khí nhà kính và tích hợp vào báo cáo CBAM

Kiểm kê khí nhà kính (GHG Inventory) là một phần quan trọng trong việc thực hiện các nghĩa vụ về môi trường của doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh áp dụng Cơ chế Điều chỉnh Biên giới Carbon (CBAM) của Liên minh Châu Âu (EU). Dưới đây là cách mà kiểm kê khí nhà kính có thể tích hợp vào quy trình báo cáo CBAM.

1. Cung cấp dữ liệu cần thiết

Thông tin phát thải: Kiểm kê khí nhà kính giúp doanh nghiệp thu thập và tính toán dữ liệu về lượng phát thải khí GHG từ các hoạt động sản xuất. Dữ liệu này là cơ sở để xác định mức thuế carbon mà doanh nghiệp phải nộp khi xuất khẩu hàng hóa sang EU theo quy định của CBAM.
Phân loại phát thải: Doanh nghiệp cần xác định các loại phát thải (phát thải trực tiếp và gián tiếp) theo các phạm vi quy định trong CBAM, bao gồm:
- Phạm vi 1: Phát thải trực tiếp từ các nguồn thuộc sở hữu hoặc kiểm soát của doanh nghiệp.
- Phạm vi 2: Phát thải gián tiếp từ việc tiêu thụ năng lượng.
- Phạm vi 3: Phát thải gián tiếp khác, bao gồm cả chuỗi cung ứng

2. Tuân thủ yêu cầu báo cáo

Báo cáo định kỳ: Doanh nghiệp phải thực hiện báo cáo hàng quý về lượng phát thải liên quan đến hàng hóa nhập khẩu theo yêu cầu của CBAM. Kiểm kê khí nhà kính sẽ cung cấp dữ liệu cần thiết để hoàn thiện các báo cáo này.
Thời gian chuyển tiếp: Trong giai đoạn chuyển tiếp từ 2023 đến 2025, doanh nghiệp có thể sử dụng các giá trị mặc định nếu không có dữ liệu thực tế từ nhà cung cấp. Tuy nhiên, từ năm 2026 trở đi, việc sử dụng dữ liệu thực tế sẽ trở thành bắt buộc.

3. Xác định và giảm thiểu rủi ro

Dự đoán rủi ro thuế carbon: Kiểm kê khí nhà kính cho phép doanh nghiệp đánh giá rủi ro liên quan đến thuế carbon mà họ có thể phải đối mặt khi xuất khẩu hàng hóa sang EU. Điều này giúp doanh nghiệp chuẩn bị tốt hơn cho các chi phí phát sinh.
Lập kế hoạch giảm phát thải: Dựa trên kết quả kiểm kê, doanh nghiệp có thể xây dựng kế hoạch hành động để giảm thiểu phát thải khí nhà kính, từ đó giảm thiểu chi phí liên quan đến chứng chỉ CBAM trong tương lai.

4. Hỗ trợ trong quy trình kê khai CBAM

Chuẩn bị tờ khai CBAM: Doanh nghiệp cần chuẩn bị tờ khai CBAM với thông tin chi tiết về lượng phát thải đã được xác định qua kiểm kê khí nhà kính. Điều này bao gồm việc xác định thuế carbon đã được trả ở nước xuất xứ và nộp tờ khai cho Ủy ban Châu Âu.
Hợp tác với chuyên gia: Nhiều doanh nghiệp sẽ cần sự hỗ trợ từ các chuyên gia trong lĩnh vực kiểm kê khí nhà kính và báo cáo CBAM để đảm bảo tuân thủ đầy đủ các yêu cầu pháp lý và tối ưu hóa quy trình báo cáo.

Tích hợp kiểm kê khí nhà kính vào quy trình báo cáo CBAM không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ các yêu cầu pháp lý mà còn tạo cơ hội để cải thiện hiệu suất môi trường và quản lý rủi ro liên quan đến thuế carbon. Việc thực hiện này sẽ góp phần vào sự bền vững và cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường quốc tế.

>>> Xem thêm: Sự cần thiết của kiểm kê khí nhà kính và CBAM đối với doanh nghiệp Việt Nam.

Các quy định về kiểm kê khí nhà kính tại Việt Nam từ năm 2026

Từ năm 2026, các quy định về kiểm kê khí nhà kính tại Việt Nam sẽ có những thay đổi quan trọng nhằm đáp ứng các mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính và thực hiện các cam kết quốc tế. Dưới đây là những điểm nổi bật trong quy định này:

1. Danh mục cơ sở phải thực hiện kiểm kê

Cơ sở phát thải: Theo Quyết định số 13/2024/QĐ-TTg, có tổng cộng 2.171 cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính, tăng 259 cơ sở so với danh mục trước đó. Các cơ sở này chiếm khoảng 30% tổng phát thải khí nhà kính quốc gia và bao gồm các lĩnh vực như năng lượng, giao thông vận tải, xây dựng, nông nghiệp, lâm nghiệp và quản lý chất thải.

2. Thời gian và quy trình báo cáo

Báo cáo định kỳ: Bắt đầu từ năm 2026, các cơ sở này sẽ phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính hàng năm và nộp báo cáo kết quả trước ngày 31 tháng 3 hàng năm. Báo cáo này sẽ phản ánh lượng phát thải khí nhà kính của năm trước đó.
Kế hoạch giảm nhẹ phát thải: Các cơ sở cũng cần nộp kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính cho giai đoạn 2026 – 2030 trước ngày 31 tháng 12 năm 2025. Kế hoạch này sẽ xác định các biện pháp cụ thể nhằm giảm thiểu phát thải trong thời gian tới.

3. Hạn ngạch phát thải và thị trường carbon

Từ năm 2026, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ phân bổ hạn ngạch phát thải cho các cơ sở, phù hợp với mục tiêu giảm nhẹ phát thải khí nhà kính đã đề ra. Các cơ sở có thể được phép trao đổi hoặc mua bán hạn ngạch phát thải trên thị trường carbon.

4. Trách nhiệm của các bên liên quan

Ủy ban nhân dân tỉnh: Các tỉnh sẽ có trách nhiệm chỉ đạo và đôn đốc các cơ sở trên địa bàn thực hiện kiểm kê khí nhà kính theo quy định. Họ cũng phải cập nhật danh mục các cơ sở phát thải khí nhà kính gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Bộ Tài nguyên và Môi trường: Bộ này sẽ chủ trì việc rà soát, tổng hợp và trình Thủ tướng Chính phủ cập nhật danh mục lĩnh vực và cơ sở phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính hai năm một lần.

Các quy định về kiểm kê khí nhà kính tại Việt Nam từ năm 2026 không chỉ nhằm nâng cao hiệu quả quản lý môi trường mà còn góp phần vào việc thực hiện các cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu. Doanh nghiệp cần chuẩn bị sẵn sàng để đáp ứng các yêu cầu này nhằm đảm bảo tuân thủ pháp luật và đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia.

Dịch vụ lập báo cáo khí thải nhà kính tiết kiệm chi phí

Việc thực hiện kiểm kê khí nhà kính là một yêu cầu pháp lý quan trọng đối với nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh các quy định về bảo vệ môi trường ngày càng nghiêm ngặt. Tuy nhiên, đầu tư vào phần mềm kiểm kê khí nhà kính có thể đòi hỏi một khoản chi phí lớn, đặc biệt đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Do đó, sử dụng dịch vụ lập báo cáo khí thải nhà kính từ các công ty chuyên nghiệp có thể là một giải pháp tiết kiệm chi phí hiệu quả.

1. Lợi ích của việc sử dụng dịch vụ lập báo cáo khí thải

Tiết kiệm chi phí đầu tư ban đầu: Thay vì phải chi một khoản lớn cho phần mềm và đào tạo nhân viên, doanh nghiệp có thể thuê dịch vụ bên ngoài để thực hiện kiểm kê khí nhà kính.
Chuyên môn hóa: Các công ty cung cấp dịch vụ kiểm kê khí nhà kính thường có đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và kiến thức sâu rộng về quy định pháp luật, giúp đảm bảo rằng báo cáo được thực hiện đúng quy trình và tiêu chuẩn.
Tiết kiệm thời gian: Việc thuê dịch vụ cho phép doanh nghiệp tập trung vào các hoạt động kinh doanh chính mà không phải lo lắng về quy trình kiểm kê phức tạp.
Đảm bảo tuân thủ quy định: Các công ty cung cấp dịch vụ thường cập nhật kịp thời các quy định mới nhất liên quan đến kiểm kê khí nhà kính, giúp doanh nghiệp tránh được rủi ro pháp lý.

2. Các dịch vụ lập báo cáo khí thải nhà kính phổ biến

ARES: ARES cung cấp dịch vụ lập báo khí nhà kính tích hợp kiểm toán năng lượng để giúp khách hàng giải quyết được vấn đề tiêu thụ điện song song với giảm phát thải. Với đổi ngũ chuyên gia tốt nghiệp từ trường đại học lớn như Bách Khoa, 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực kiểm toán năng lượng cam kết làm việc chuyên nghiệp – trách nhiệm – đảm bảo tính minh bạch của báo cáo.
AHEAD: Cung cấp dịch vụ lập báo cáo kiểm kê khí nhà kính chuyên nghiệp với cam kết không phát sinh chi phí. Họ cũng miễn phí kế hoạch giảm phát thải cho khách hàng.
AHP Group: Cung cấp gói dịch vụ tư vấn kiểm kê khí nhà kính với báo giá trọn gói, giúp khách hàng tối ưu hóa chi phí.
FPT Digital: Hỗ trợ doanh nghiệp trong việc xác định mức độ tác động và thực hiện đo lường, lập báo cáo giảm phát thải.
TACA: Cung cấp dịch vụ trọn gói từ thiết lập phạm vi đến nộp báo cáo kiểm kê khí nhà kính, đảm bảo tính chính xác và nhanh chóng.
Vinacontrol CE: Cung cấp dịch vụ lập báo cáo kiểm kê khí nhà kính theo các tiêu chuẩn quốc tế và quy định của Việt Nam.

Kết luận

Việc chuyển sang sử dụng dịch vụ lập báo cáo kiểm kê khí thải nhà kính thay vì đầu tư vào phần mềm không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí mà còn đảm bảo rằng quá trình kiểm kê được thực hiện một cách chuyên nghiệp và hiệu quả. Với sự hỗ trợ từ các công ty chuyên cung cấp dịch vụ này, doanh nghiệp có thể dễ dàng đáp ứng các yêu cầu pháp lý và nâng cao hình ảnh thương hiệu trong mắt khách hàng và đối tác.

Hãy liên hệ với ARES để được tư vấn và báo giá trong 1 ngày.

ARES Khanh Nguyễn

Tags:

khí nhà kính