Trong thời đại biến đổi khí hậu và khủng hoảng môi trường hiện nay, phát triển bền vững đã trở thành một yêu cầu tất yếu đối với các doanh nghiệp. Không còn là lựa chọn, phát triển bền vững giờ đây là yếu tố cạnh tranh chính và quyết định thành công của các công ty trong tương lai. Các doanh nghiệp cần nhận thức rõ rằng hành động về môi trường không chỉ là trách nhiệm xã hội mà còn là chìa khóa giúp họ tồn tại và phát triển lâu dài.
1. Tại sao phát triển bền vững là cần thiết?
Hiện nay, các cuộc khủng hoảng môi trường như biến đổi khí hậu, mất đa dạng sinh học, và cạn kiệt tài nguyên đang đe dọa không chỉ đời sống con người mà cả nền kinh tế toàn cầu. Các doanh nghiệp không thể phát triển trên một hành tinh đang bị tổn thương nghiêm trọng. Điều này đã dẫn đến một thay đổi lớn trong tư duy về kinh doanh: lợi nhuận ngắn hạn không còn là mục tiêu duy nhất. Thay vào đó, các doanh nghiệp phải cân nhắc khả năng phục hồi dài hạn, không chỉ cho họ mà còn cho môi trường và xã hội mà họ phụ thuộc vào.
Ví dụ, nếu môi trường bị tàn phá, chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn, chi phí sản xuất gia tăng, và thị trường tiêu thụ sẽ bị thu hẹp do tình trạng thiếu thốn và biến động. Điều này cho thấy phát triển bền vững không chỉ là cách để bảo vệ môi trường, mà còn là cách bảo vệ chính nền kinh tế và sự phát triển của doanh nghiệp.
2. Những hạn chế của ESG và bài học rút ra
Chương trình ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) đã trở thành tiêu chuẩn để các doanh nghiệp đo lường trách nhiệm xã hội của mình. Tuy nhiên, ESG không mang lại kết quả như kỳ vọng. Vấn đề nằm ở chỗ ESG hiện tại chỉ là các biện pháp tự nguyện, không có những hành động thiết thực hoặc các thay đổi căn bản trong mô hình kinh doanh.
Chẳng hạn, các công ty có thể cam kết giảm phát thải carbon, nhưng nếu không có sự giám sát chặt chẽ và những chính sách thực thi từ phía chính phủ, thì việc thực hiện sẽ khó đạt được. ESG hiện nay chỉ là lớp phủ ngoài cho các mô hình kinh doanh cũ mà chưa giải quyết được mâu thuẫn giữa lợi nhuận ngắn hạn và phát triển bền vững dài hạn.
3. Thay đổi tư duy: Tính bền vững cạnh tranh
Để đạt được sự thay đổi thực sự, doanh nghiệp cần chuyển từ tư duy “trách nhiệm xã hội” sang “tính bền vững cạnh tranh”. Điều này có nghĩa là họ không chỉ coi phát triển bền vững là nghĩa vụ đạo đức mà còn là cơ hội để dẫn đầu thị trường, cạnh tranh mạnh mẽ hơn với các đối thủ. Các doanh nghiệp tiên phong trong phát triển bền vững sẽ không chỉ tồn tại mà còn chiếm ưu thế trong tương lai.
Điều này đòi hỏi sự thay đổi từ chính các thị trường. Thị trường phải được thiết kế lại để không chỉ thưởng cho lợi nhuận ngắn hạn mà còn cho khả năng thích ứng với các mô hình kinh doanh bền vững. Các chính sách của chính phủ cũng cần thúc đẩy việc loại bỏ dần các hoạt động gây hại cho môi trường bằng cách tạo ra các động lực kinh tế hấp dẫn cho những doanh nghiệp tiên phong trong phát triển bền vững.
4. Những doanh nghiệp tiên phong trong phát triển bền vững
Một số doanh nghiệp đã dẫn đầu trong phong trào phát triển bền vững bằng cách đổi mới và điều chỉnh mô hình kinh doanh của họ. Ví dụ điển hình là các doanh nghiệp thép và khai thác mỏ tại Thụy Điển. Thông qua sáng kiến Hybrit, các công ty này đã chuyển đổi từ sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sản xuất thép không carbon. Đây là bước đột phá không chỉ giúp họ giảm thiểu tác động môi trường mà còn đặt họ vào vị trí dẫn đầu trong ngành công nghiệp thép bền vững.
Ngoài ra, một số ngành công nghiệp khác như năng lượng tái tạo, nông nghiệp hữu cơ, và công nghệ xanh cũng đang chứng kiến sự gia tăng của các doanh nghiệp tiên phong trong việc phát triển các sản phẩm và dịch vụ thân thiện với môi trường. Những doanh nghiệp này đang tạo ra một tương lai bền vững, không chỉ cho họ mà còn cho toàn bộ nền kinh tế.
5. Hành động ngay để kiến tạo tương lai bền vững
Phát triển bền vững đòi hỏi hành động nhanh chóng và quyết liệt. Các doanh nghiệp cần đẩy mạnh sự hợp tác với chính phủ và các tổ chức xã hội để thúc đẩy các chính sách hỗ trợ bền vững. Chính phủ cần thiết kế các quy định kinh tế khuyến khích các doanh nghiệp chuyển đổi sang các mô hình sản xuất và kinh doanh thân thiện với môi trường.
Chỉ khi các doanh nghiệp và chính phủ cùng hành động, chúng ta mới có thể kiến tạo một tương lai bền vững, nơi mà các sản phẩm và dịch vụ trung hòa khí hậu, tuần hoàn và thân thiện với môi trường sẽ trở thành tiêu chuẩn mới. Điều này không chỉ giúp bảo vệ hành tinh mà còn đảm bảo sự phát triển lâu dài và bền vững của nền kinh tế toàn cầu.
Phát triển bền vững không còn là lựa chọn mà là mệnh lệnh cho tất cả các doanh nghiệp. Việc thích ứng và hành động nhanh chóng để thay đổi mô hình kinh doanh không chỉ giúp các công ty tồn tại mà còn đem lại cho họ lợi thế cạnh tranh. Do đó, các doanh nghiệp cần xem phát triển bền vững là yếu tố cốt lõi trong chiến lược kinh doanh của mình để xây dựng một tương lai thịnh vượng và bền vững hơn.
